زهرا اردالی با تشویق مادرش که از سواد نیز برخوردار نبود، به سمت حفظ قرآن رفت و در کمتر از ۹ ماه موفق به حفظ کل قرآن کریم شد. پس از آن نیز به مادرش الفبای قرآن را آموخت تا او نیز بتواند کلام وحی را از روی مصحف شریف بخواند.
«زهرا اردالی» حافظ کل قرآن کریم در سال ۱۳۶۱ در شهرستان استهبان استان فارس به دنیا آمد. وی از دوران کودکی به فعالیت‌های قرآنی علاقه بسیاری داشت اما در آن زمان وارد عرصه حفظ نشد و حتی در کلاس‌های حفظ قرآن کریم هم شرکت نکرد.
مادرش با وجود اینکه بی‌سواد بود علاقه بسیاری داشت که فرزندانش بتوانند در عرصه‌های قرآنی موفق شوند به همین دلیل همواره فرزندان خود را به حفظ کلام وحی و شرکت در مسابقات قرآن کریم تشویق می‌کرد تا اینکه «زهرا» در دوران دانشجویی با مؤسسه بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) آشنا و به حفظ قرآن کریم علاقه‌مند می‌شود و در مدت زمان کوتاهی حفظ کل قرآن را به اتمام می‌رساند.
آشنایی با مؤسسه بیت‌الاحزان و حفظ کل قرآن
خانم اردالی شما از چند سالگی وارد عرصه حفظ قرآن شدید؟
من سال ۱۳۸۴ یعنی زمانی که ۲۳ ساله بودم به مؤسسه بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) رفتم و وارد عرصه حفظ شدم و از همان زمان شروع به حفظ کلام وحی کردم.
قبل از آن هم به حفظ قرآن می‌پرداختید؟
به حفظ قرآن علاقه بسیاری داشتم اما تا قبل از اینکه حفظ تخصصی قرآن را شروع کنم به صورت منظم و هماهنگ سوره بلندی را حفظ نبودم.
چگونه با مؤسسه بیت‌الأحزان حضرت زهرا(س) آشنا شدید؟
حسینیه‌ای در استهبان بود که برنامه‌های ختم صلوات و دعا در آن برگزار می‌شد که من در آنجا برخی ادعیه را حفظ کرده بودم. یک روز خانمی درباره مؤسسه حفظ بیت‌الاحزان صحبت کرد و من هم که به حفظ قرآن علاقه بسیاری داشتم با تشویق‌های مکرر خانواده به ویژه مادرم به آنجا رفتم و پس از آشنایی با حجت‌الاسلام علیرضا شاهسونی در کلاس‌های حفظ یک‌ساله قرآن شرکت کردم.
حفظ کل قرآن در کمتر از ۹ ماه/ دلیل موفقیت حافظ استهبانی
در چه مدتی موفق به حفظ کل قرآن شدید؟
زمانی که با مؤسسه بیت‌الاحزان آشنا شدم بچه‌های دوره حفظ یک‌ساله قرآن بیش از سه ماه حفظ قرآن را آغاز و حدود ۵ جزء حفظ کرده بودند یعنی دوره از شهریور آغاز شده بود اما من آذرماه به کلاس‌ها پیوستم و از اساتید خواستم که همراه با سایر افراد حفظ را پیش ببرم که آنها هم مرا کمک کردند تا اینکه توانستم به سایر قرآن‌آموزان برسم و حتی از آنها جلوتر پیش روم.
در مجموع من در هشت ماه و ۱۰ روز توانستم کل قرآن را حفظ کنم البته موفقیت من در حفظ قرآن به خاطر توانمندی در روخوانی و روان‌خوانی قرآن بود چرا که من از دوران ابتدایی به روخوانی قرآن علاقه زیادی داشتم و توانایی روان‌خوانی را از همان کودکی کسب کرده بودم.
حفظ چند جزء قرآن در یک روز
از چه شیوه‌ای برای حفظ قرآن استفاده می‌کردید؟
از ابتدای قرآن کریم حفظ قرآن را آغاز کردم. روزهای اول ۲ صفحه در روز حفظ می‌کردم به طوری که تا آخر سوره مبارکه «توبه» با همین روش پیش می‌رفتم اما هر چه می‌گذشت حس کردم استعدادم در حفظ قرآن بیشتر می‌شود و دوست داشتم آیات بیشتری را حفظ کنم. بعد از آن روزانه ۲ صفحه و نیم حفظ می‌کردم. وقتی به ۵ جزء آخر قرآن کریم رسیدیم روزانه ۲ جزء را می خواندم و حفظ می‌کردم.
حفظ در مؤسسه بیت‌الاحزان حضرت زهرا(س) و بسیاری دیگر از مؤسسات به صورت تخصصی است؛ یعنی در کنار حفظ آیات، ترجمه و گاهی تفسیر آیات الهی نیز توسط قرآن‌آموزان باید حفظ شود. این شیوه حفظ قرآن برای شما سخت نبود؟
نه برایم سخت نبود چون همیشه سعی می‌کردم آیاتی را که حفظ می‌کنم به آن تسلط داشته باشم برای همین هم زمانم را برنامه‌ریزی می‌کردم تا بتوانم در زمانی که آیات را حفظ می‌کنم به ترجمه و تفسیر آیات را هم مسلط باشم. علاوه بر این مادرم هم کمک زیادی به من می کرد. ایشان با وجود بی‌سوادی همیشه ما را به فعالیت در عرصه‌های قرآنی ترغیب می کرد.
برای اینکه در تفسیر و ترجمه موفق باشم در قرآنم زیر کلمات سخت خط می‌کشیدم و معنای آن را می‌نوشتم
چگونه زمان خود را مدیریت می‌کردید؟
کلاس‌های حفظ یک‌ساله که من شرکت می کردم شبانه روزی نبود. از ساعت ۷:۳۰ شروع می‌شد تا ساعت ۱۲ هم ادامه داشت. در این مدت ما از ساعت ۷:۳۰ تا ۹ دوره می‌کردیم و در ادامه به حفظ و تحویل محفوظات به استاد می‌پرداختیم.
در خانه هم برنامه‌های روز بعد را می‌خو‌اندم و محفوظاتم را مرور می‌کردم. برای اینکه در تفسیر و ترجمه هم موفق باشم در قرآنم زیر کلمات سخت خط می‌کشیدم و معنای آن را می‌نوشتم. کنار هر صفحه هم شأن نزول آیات را از روی تفسیر نمونه می‌نوشتم تا وقتی در کلاس می‌روم با آمادگی بیشتری به حفظ آیات بپردازم.
کلاسی برای حافظان و پیش‌دبستانی‌ها/ تداخل در برنامه‌ها حفظ را مشکل می‌کرد
از مؤسسه بیت‌الاحزان و جایی که قرآن را در آن حفظ کردید، بگویید.
در آن زمان که حفظ قرآن را آغاز کرده بودم تازه ساختمانی در استهبان برای حفظ خانم‌ها اختصاص یافته بودند. کلاس ما همراه با کلاس بچه‌های پیش‌دبستانی بود یعنی از ساعت ۸:۳۰ دقیقه بچه‌های پیش‌دبستانی هم به کلاس می‌پیوستند؛ خودتان فضای حاکم را تصور کنید. در مجموع کلاس حدود ۲۴ متر بود که توسط یک بوفه از هم جدا شده بود ما در یک طرف کلاس و بچه‌های پیش‌دبستانی در طرف دیگری بودند. بچه‌ها دوست داشتند سروصدا کنند و بازیگوشی، ما هم می‌خواستیم قرآن حفظ کنیم. کم‌کم برایمان وضعیت عادی شد؛ ما حدود یک‌ساعت و نیم در آرامش دوره می‌کردیم یعنی از ساعت ۷ تا ۸:۳۰ اما با این وجود آنقدر بچه‌های کلاس به حفظ علاقه‌داشتند که هیچ‌چیزی مانع ادامه روند حفظ نمی‌شد.
البته در این امر اساتید هم نقش مؤثری داشتند. خانم رقیه دانشور یکی از اساتید حفظ ما بود که نکات کلیدی و کاربردی را برایمان مطرح می‌کرد. حجت الاسلام شاهسونی هم در آن زمان مشغله زیادی نداشت و به کلاس می‌آمد و نکات تفسیری را به خوبی برایمان شرح می‌داد و با برنامه‌ریزی مدون ما را به حفظ قرآن تشویق می‌کرد.
مادرم با وجود بی‌سوادی توانایی خواندن قرآن را کسب کرد
به بی‌سوادی مادرتان و تشویق‌های مکرر ایشان برای قرارگرفتن شما در مسیرهای قرآنی اشاره کردید؛ سایر اعضای خانواده هم در مسیر حفظ قرار گرفتند؟
من ۲ خواهر و یک برادر دارم که پس از اینکه قرآن را حفظ کردم وارد عرصه‌های مختلف قرآنی شدند و انس دائمی با قرآن دارند. آنها نه تنها خودشان بلکه همسرشان را هم به امور قرآنی علاقه‌مند کردند به طوری که در خانه ما هر باری که دور هم جمع می‌شویم آیاتی از قرآن را می‌خوانند و حفظ می‌کنند.
مادرم نیز با وجود بی‌سوادی نه تنها همه را تشویق به حفظ قرآن کرد بلکه خودش به دلیل علاقه زیاد به خواندن قرآن با کمک‌های من توانست الفبای قرآن را بیاموزد به طوری که هم اکنون توانایی خواندن قرآن کریم را کسب کرده است.
از توانمندی‌های خود در زمینه حفظ قرآن کریم بگویید. در چه مسابقاتی شرکت کردید؟
مادرم مرا به حضور در مسابقات خیلی تشویق می‌کرد. من پس از حفظ قرآن سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ در مرحله استانی مسابقات قرآن بسیج مقام نخست را کسب کردم. به دلیل اینکه پدرم هم جانباز است در مسابقات بنیاد شهید هم شرکت کردم و ۹ سال پیاپی است که موفق به کسب رتبه اول کشوری می‌شوم. در مسابقات قرآنی سازمان اوقاف و امورخیریه سال ۱۳۸۷ رتبه اول مرحله استانی را کسب کردم.
بیشتر از اینکه به فکر کسب رتبه باشم به توسعه توانمندی‌هایم در حفظ فکر می‌کردم
با چه هدفی در مسابقات قرآن شرکت می‌کردید؟
مهم‌ترین هدفم مرور محفوظات بود. مسابقات نقش مهمی در مرور محفوظات و ارتقای توانمندی‌های حافظان قرآن دارد. با شرکت در مسابقات حافظان قرآن می‌توانند انگیزه‌ای برای مرور محفوظات خود داشته باشند. من وقتی در مسابقات شرکت می‌کردم بیشتر از اینکه به فکر کسب رتبه باشم به توسعه توانمندی‌هایم فکر می‌کردم.
روزانه حداقل ۳ جزء مرور می‌کنم/ تا نیمه‌های شب قرآن می‌خوانم
هم‌اکنون روزانه چند جزء از محفوظات خود را مرور می‌کنید؟
با وجود اینکه هم‌اکنون از ساعت ۷ صبح تا ۷ شب در مؤسسه فعالیت می‌کنم اما امکان ندارد روزی حداقل سه جزء مرور نکنم. حتی گاهی از ساعت ۱۱ شب مرور محفوظاتم را شروع می‌کنم و با توجه به اینکه مرور هر جزء حدود ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارد تا نیمه‌های شب هم قرآن می‌خوانم.
برای مرور محفوظات از چه شیوه‌ای استفاده می‌کنید؟
از روی همان قرآن دوره حفظ مرور می‌کنم چرا که نکات کاربردی هم در آن نوشته‌ام و با دیدن آنها مطالب در ذهنم مرور می‌شود.
پس از حفظ کل قرآن برای تثبیت محفوظات خود چه کردید؟
پس از اینکه حفظ قرآن را به اتمام رساندم در دوره‌های مختلفی همچون ترجمه قرآن، تفسیر برخی جزءهای قرآن کریم و تدبر در آیات الهی شرکت کردم تا محفوظاتم فراموش نشود.
زمانی که حفظ قرآن را آغاز کردم دانشجوی ادبیات عرب بودم و مرخصی تحصیلی گرفتم تا قرآن را حفظ کنم اما پس از حفظ دیگر سراغ کلاس‌های دانشگاه نرفتم و به جای آن در کلاس‌های مجمع‌الحفاظ شرکت می‌کردم. در این کلاس‌ها جمعی از حافظان قرآن دور هم جمع می‌شدند و به سؤالات پاسخ می‌دادند. پس از آن هم با گذراندن دوره‌های مختلف به عنوان معلم قرآن در مؤسسه بیت‌الأحزان حضرت زهرا(س) تدریس می‌کردم و هم‌اکنون نیز مسئول قسمت ارتقای علمی حافظان کل قرآن در این مؤسسه هستم.
در قسمت ارتقای علمی حافظان چه فعالیت‌هایی صورت می‌گیرد؟
ثبت‌نام در این کلاس‌ها بهمن‌ماه هر سال آغاز می‌شود و دوره‌هایی برای سنجش توانمندی‌های افراد برگزار می‌کنیم سپس دوره‌های یک‌ساله برای کسب آمادگی حافظان به منظور شرکت در کنکور اعطای مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد برگزار می‌شود تا آنها برای آزمون توانمندی‌های لازم را کسب کنند.
هر سال ۱۵ تا ۲۰ نفر از حافظان در این دوره ثبت‌نام می‌کنند و ۸۰ درصد هم در آزمون پذیرفته می‌شوند. از سال ۱۳۸۴ تاکنون حدود ۳۰ نفر با شرکت در این آزمون مدرک کارشناسی و ۷ نفر مدرک کارشناسی ارشد گرفته‌اند.
ارتباط روزانه با ائمه اطهار(ع) ما را در حفظ کل قرآن یاری کرد
از خاطرات خود در دوران حفظ قرآن برایمان بگویید.
دوران حفظ با همه سختی‌های اولیه خیلی شیرین بود حتی حضور کودکان پیش‌دبستانی در سمت دیگری از کلاس با همه سروصداها ما را تشویق به ادامه فعالیت می‌کرد. آنچه بیش از هر چیزی مرا به ادامه حفظ ترغیب می‌کرد ارتباط روزانه با یکی از ائمه اطهار(ع) و بزرگان دین بود. ما عصرها زیارت نامه‌هایی همچون وارث، عاشورا، امین الله می‌خواندیم و از ائمه(ع) می‌خواستیم که ما را در مسیر حفظ قرآن کمک کنند. همچنین صبح‌ها قبل از صبحانه ارتباطی با امام زمان(عج) برقرار می‌کردیم.
وقتی با بچه‌های دوره حفظ صحبت می‌کنیم همه اذعان دارند که ادامه روند حفظ و توفیق حفظ کل قرآن به خاطر توسل به خداوند متعال و ائمه اطهار(ع) بوده است. استاد می‌گفت اگر حفظ هم نکردید اشکالی ندارد اما این ارتباط با خدا و ائمه اطهار(ع) را حفظ کنید.
جریمه‌هایی که انگیزه‌ای برای ادامه مسیر حفظ شد
انگیزه شما برای حفظ کل قرآن چه بود؟
من با سختی به بیت‌الاحزان می‌آمدم به طوری که روزانه شاید حدود یک ساعت در مسیر بودم تا به کلاس برسم. به خاطر دوری مسافت گاهی هم دیر می‌رسیدم به همین دلیل تنبیه هم می‌شدم.
هنگام جریمه هم شاید در ابتدا ناراحت می‌شدم اما این جریمه‌ها تلاش و انگیزه‌ام را برای ادامه حفظ بیشتر می‌کرد. روزهای اول کلاس حفظ قرآن را حقی می‌دانستم که باید آن را ادا کنم بخاطر همین هم خیلی برای حفظ تلاش می‌کردم که خوشبختانه با عنایت خداوند در کمتر از ۸ ماه و نیم موفق به حفظ کل قرآن شدم.
سوره‌ای که در ذهنم باقی نمی‌ماند در مکه حفظ کردم
روزهای آخر حفظ چگونه برایتان سپری شد؟ از پایان حفظ قرآن خوشحال بودید؟
ما حفظ قرآن را از جزء یک شروع کردیم به همین دلیل جزء ۳۰ آخرین جزء برای حفظ بود. من دیرتر از بچه‌های کلاس وارد دوره شدم اما زودتر از آنها حفظ را به اتمام رساندم. روزهای آخر که جزء ۳۰ را حفظ می‌کردم خیلی ناراحت بودم و وقتی که کل قرآن را حفظ کردم همش به خودم می‌گفتم کاش آیات دیگری هم بود که می‌توانستم آنها را حفظ کنم و ارتباط و انس دائمی با قرآن داشته باشم.
به یاد دارم وقتی جزء ۲۹ رو حفظ می‌کردیم همه در حال ثبت‌نام عمره بودند اما من دودل بودم. آن موقع هر کاری می‌کردم سوره مبارکه «مدثر» را نمی‌توانستم حفظ کنم حتی استادم هم گفت بیا با هم حفظ کنیم اما باز هم نتوانستم. یک شب خواب دیدم که در مسجدالنبی هستم و سوره مبارکه «مدثر» را از حفظ می‌خوانم؛ آقایی کنارم بود و به من گفت: تو سوره مدثر را در مکه حفظ می‌کنی.
داستان خوابم را برای استادم تعریف کردم که ایشان گفت ان‌شاالله حفظ می‌کنی و به مکه می‌روی. برای اینکه عقب نمانم سوره مبارکه «مدثر» را رها کردم و به ادامه حفظ پرداختم.
وقتی حفظ کل را به اتمام رساندم در مسابقه‌ای شرکت کردم که از شانسم سؤال از آیات سوره مبارکه «مدثر» بود. من که این سوره را نتوانسته بودم حفظ کنم در مسابقات موفق نشدم تا اینکه ۲ ماه بعد از اتمام حفظ به مکه رفتم و در آنجا این سوره مبارکه را به راحتی حفظ کردم.
حفظ قرآن را طولانی نکنید/ بهترین زمان یک‌سال‌ونیم
شما در ۸ ماه کل قرآن را حفظ کردید؛ به نظر شما بهتر است افراد در چند ماه یا چند سال قرآن را حفظ کنند؟
حفظ یک سال تا یک‌سال‌ونیم با برنامه‌ریزی اصولی می‌تواند موفق باشد البته به شرطی که روزی ۲ صفحه را حفظ کنند و بتوانند همراه با برنامه پیش روند. برخی افراد هم به حفظ سه ساله قران تأکید دارند اما به نظر من نباید تا اینقدر حفظ قرآن را طولانی کرد چرا که در سه سال ممکن است فعالیت های مختلفی پیش بیاید و افراد دنبال کاری بروند و از حفظ غافل شوند یا حتی در مسیر حفظ از طولانی بودن آن خسته شوند و از ادامه راه کناره‌گیری کنند.
شما به عنوان یک حافظ قرآن برای تحقق مطالبه مقام معظم رهبری مبنی بر داشتن یک میلیون حافظ قرآن کریم چه کردید؟
ما جلسات و کلاس‌های قرآنی زیادی داریم به طوری که فارغ‌التحفیظان مؤسسه روز به روز در حال گسترش هستند. امسال در شعبه استهبان ۲۰۰ نفر مشغول حفظ قرآن هستند.
در کلاس‌های متفرقه هم به دلیل کمبود امکانات با مشکلات زیادی مواجه هستیم به طوری که اگر خودمان یا خیران کمک نکنند در ادامه برگزاری کلاس‌ها به مشکل می‌خوریم.
امیدواریم با توجه بیشتر مسئولان بتوانیم حافظان قرآن را برای برگزاری کلاس‌ها تشویق کنیم تا آنها نیز بتوانند سایر افراد را برای حضور در کلاس‌های حفظ آماده کنند. در زمینه حفظ ما باید پیش از برگزاری کلاس سرمایه گذاری فرهنگی کنیم تا افراد خودشان نیاز به حفظ را در وجودشان درک کنند و همگام با فعالیت‌ها پیش روند.
منبع : خبرگزاری فارس – مریم سادات آجودانی
